||om tat sat||

సుందరకాండ.
అథ సప్తత్రింశస్సర్గః

సీతా పూర్ణచంద్ర నిభాననా ధర్మార్థసహితం తద్వచనం శ్రుత్వా హనుమంతం ఇదం వచః ఉవాచ||

వానర త్వయా యచ్చరామః న అన్యమనా యచ్చ శోకపరాయణః ఇతి భాషితం (తత్) అమృతం విషసంస్పృష్టం|| కృతాంతః పురుషః రజ్జ్వా బద్ధ్వా ఇవ సువిస్తీర్ణే ఇస్వర్యే వా సుదారుణే వ్యసనే వా పరికర్షతి || ప్లవగోత్తమ ప్రాణినామ్ నూనం విధిః అసంహార్యః | వ్యసనైః మోహితాన్ సౌమిత్రిం మాం చ రామం చ పశ్య||

సాగరే హతనౌః ప్లవమానః పరిశ్రాంతః యథా రాఘవః అస్య శోకస్య పారం కదా అధిగమిష్యసి ||కదా రాక్షసానాం చ వధం కృత్వా రావణం సూదయిత్వా కదా లంకాం ఉన్మూలితాం కృత్వా మాం పతిః ద్రక్ష్యతి || అయం సంవత్సర కాలః యావదేవ న పూర్యతే సంత్వరస్యేతి సః వాచ్యః | మమ జీవితం తావద్ధిః|| ప్లవంగమ రావణేన నృశంసేన మమ కృతః సమయః దశమే మాసః వర్తతే | శేషః ద్వౌ తు||భ్రాత్రా విభీషణేన మమ నిర్యాతనం ప్రతి ప్రయత్నేన అనునీతః | తత్ మతిం న కురుతే||మమ ప్రతి ప్రదానం హి రావణస్య న రోచతే | కాలవశం గతం రావణం సంఖ్యే మృత్యుః మార్గతే|| కపే నలా నామ విభీషణ జ్యేష్టా సుతా కన్యా మాత్రా ప్రహితయా తయా స్వయం మమ ఇదం ఆఖ్యాతం ||

హరిశ్రేష్ఠ పతిః క్షిప్రం మాం అసంశయం ప్రాప్స్యతి| మే అంతరాత్మాచ శుద్ధః తస్మింశ్చ బహవః గుణాః | వానర రాఘవే ఉత్సాహః పౌరుషం సత్త్వం అనృశంస్యం కృతజ్ఞతా విక్రమశ్చ ప్రభవశ్చ సంతి || యః జనస్థానే వినా భ్రాత్రా చతుర్దశ సహస్రాణి రాక్షసానాం జఘాన తస్య కః శత్రుః నః ద్విజేత్ ||సః పురుషర్షభః వ్యసనైః తులయితుం న శక్యః | పులోమజా శక్రస్యేవ అహం తస్య ప్రభావజ్ఞా||కపే శూరః రామ దివాకరః శరజాలాంశుమాన్ శత్రురక్షోమయం తోయం ఉపశోషం నయిష్యతి ||

ఇతి సంజల్పమానాం రామార్థే శోకకర్శితాం అశ్రు సంపూర్ణనయనాం తాం కపిః (ఇదం) వచనం ఉవాచ||

హే వైదేహి ! రాఘవః శ్రుత్వైవతు మహ్యం వచః క్షిప్రం ఏష్యతి చమూం ప్రకర్షన్ మహతీం హర్యక్షుగణసంకులాం ||వరాననే అథవా అద్యైవ త్వాం అస్మాత్ దుఃఖాత్ మోచయిష్యామి | అనిందితే మమ పృష్టం ఉపారోహ||త్వాం పృష్ఠగతాం కృత్వా సాగరం సంతరిష్యామి | మే సరావణం లంకాం అపి వోఢుం శక్తిః అస్తి హి||

మైథిలి అనలః హుతం హవ్యం శక్రాయ అహం ప్రస్రవణస్థాయ అద్యైవ ప్రాపయిష్యామి || వైదేహి దైత్య వధే వ్యవసాయ సమాయుక్తం విష్ణుం యథా సహలక్ష్మణం రాఘవం అద్యైవ ద్రక్ష్యసి ||త్వద్దర్శన కృతోత్సాహం ఆశ్రమస్థం మహాబలం నాగరాజస్య మూర్ధని ఆసీనం పురందరమ్ ఇవ ||

దేవీ మమ పృష్టం ఆరోహ| శోభనే మా వికాంక్షస్వ | రోహిణీ శశాంకేనైవ (త్వం) రామేణ యోగం అన్విచ్ఛ||త్వం మత్ పృష్ఠం అధిరుహ్య చంద్రేణ మహార్చిషా సూర్యేణ కథయంతీవ ఆకాశ మహార్ణవౌ తర||అంగనే త్వాం ఇతః నయతః సంప్రయాతస్య మే గతిం అనుగంతుం సర్వే లంకానివాసినః న శక్తాః ||వైదేహి యథైవ అహం ఇహ ప్రాప్తస్థః ఏవ అహం త్వాం ఉద్యమ్య యాస్యామి విహాయసం న సంశయమ్||

మైథిలీ హరిశ్రేష్ఠాత్ అద్భుతం వచనం శ్రుత్వా హర్ష విస్మిత సర్వాంగీ అథ హనుమంతం అబ్రవీత్ ||

హనుమాన్ దూరం అధ్వానం మాం వోఢుం కథం ఇచ్ఛసి | హరియూథప తే కపిత్వం తదేవ ఖలు మన్యే||వానరర్షభ అల్పశరీరః త్వం ఇతః మే భర్తుః మానవేంద్రస్య నేతుం కథం వా ఇచ్ఛసి||

హనుమాన్ లక్ష్మీవాన్ మారుతాత్మజః సీతాయాః వచనం శ్రుత్వా నవం పరిభవం కృతం చింతయామాస||అసితేక్షణా మే సత్త్వం వా ప్రభవం న జానాతి | తస్మాత్ కామతః మమ యద్రూపం (తత్) వైదేహి పశ్యతు ||ఇతి సంచిత్య తదా ప్లవగసత్తమః హనుమాన్ అరిమర్దనః వైదేహ్యాః స్వరూపం దర్శయామాస|| ధీమాన్ ప్లవగర్షభః సః తస్మాత్ పాదపాత్ ఆప్లుత్య తతః సీతాప్రత్యయకారణాత్ వర్ధితుం ఆరేభే|| వానరోత్తమః మేరుమందరసంకాసః దీప్తానలప్రభః బభౌ | సీతాయాః అగ్రత్ః వ్యవతస్థే||పర్వత సంకాశః తామ్రవక్త్రః మహాబలః వజ్రదంష్ట్ర నఖః భీమః హరిః వైదేహీం ఇదం అబ్రవీత్ ||

సపర్వతవనోద్దేశాం సాట్టప్రాకారతోరణామ్ సనాథం ఇమామ్ లంకాం నయితుం మే శక్తిః అస్తి || దేవి తత్ వికాంక్షస్వ అలం బుద్ధిః అవస్థాప్యతామ్ | వైదేహి సహలక్ష్మణం రాఘవం విశోకం కురు || పద్మపత్రవిశాలాక్షి జనకాత్మజా తం భీమసంకాసం మారుతస్య ఔరసం సుతం దృష్ట్వా ఉవాచ||

మహాకపే తవ సత్త్వం బలం చైవ వాయోరివ గతిం ఆగ్నేరివ అద్భుతం తేజః చ విజానామి ||వానరపుంగవ ప్రాకృతః అన్యః అప్రమేయస్య ఉదధేః పారం ఇమాం భూమిం ఆగంతుం కథం అర్హతి|| గమనే మమ నయనే చ అపి శక్తిం జానామి | మహాత్మనః కార్యసిద్ధి అవశ్యం ఆశు సంప్రధార్యా ||

అనఘ కపిశ్రేష్ఠ త్వయా మమ గంతుం అయుక్తం | వాయువేగసవేగస్య తవ వేగః మామ్ మోహయేత్ ||సాగరస్య ఉపరి ఆకాశం అహం వేగేన గచ్ఛతః తే పృష్టాత్ భయాత్ ఆపన్నా ప్రపతేయం||తిమినక్రఝషాకులే సాగరే పతితా అహం వివశా ఆశు యాదసాం ఉత్తమం అన్నం భవేయం||

హే శత్రువినాశన త్వయా సార్థం గంతుం న శక్ష్యే చ కళత్రవతి త్వయ్యపి సందేహః స్యాత్ అసంశయః|| హ్రియమాణాం మాం దృష్ట్వా భీమవిక్రమాః రాక్షసాః దురాత్మనా రావణేన ఆదిష్టాః అనుగచ్ఛేయుః ||త్వం శూలముద్గరపాణిభిః తైః శూరైః పరివృతః వీర మయా కళత్రవాన్ త్వం సంశయం ప్రాప్తః భవేః|| వ్యోమ్ని సాయుధాః రాక్షసాః బహవః త్వం నిరాయుథః సంయాతుం మాం పరిరక్షితుం చ కథం శక్ష్యసి ||కపిసత్తమః తవ క్రూరకర్మభిః తైః యుధ్యమానస్య భయార్తా తే పృష్ఠాత్ ప్రపతేయం హి ||కపిసత్తమ అథ భీమాని మహంతి బలవంతి చ రక్షాంసి సాంపరాయే కథంచిత్ త్వం జయేయుః||
అథవా యుధ్యమానస్య తే విమిఖస్య పతేయుం పతితాం మామ్ గృహీత్వా పాప రాక్షసాః నయేయుః||త్వత్ హస్తాత్ మామ్ హరేయుః అథాపి వా విశసేయుః | యుద్ధే జయాపరాజయౌ అవ్యవస్థౌ దృశ్యతే హి||హరిశ్రేష్ఠ రక్షోభిః అభితర్జితా అహం విపద్యేయం వాపి త్వత్ప్రయత్నః నిష్ఫలః ఏవ తు భవేత్ ||

త్వం సర్వరక్షసాన్ నిహంతుం పర్యాప్తః అపి కామం త్వయా శస్తై రాక్షసైః రాఘవస్య యశః హీయేత్ ||అథవా రక్షాంసి మాం ఆదాయ యత్ర తే హరయః రాఘవౌ అపి నాభిజానీయుః సంవృతే న్యసేయుః ||తతః మదర్థః తవ ఆరంభస్తు నిరర్థకః | త్వయా సహ రామస్య ఆగమనే మహాన్ గుణః||మహాబలే మహాత్మనః రామస్య భ్రాత్రూణాం తవ రాజకులస్య జీవితం మయి ఆయత్తం||మదర్థం శోకసంతాపకర్శితౌ తౌ నిరాశౌ సర్వర్క్ష హరిభిః ప్రాణసంగ్రహం త్యక్షతః||
వానరపుంగవ భర్తుః భక్తిం పురస్కృత్య రామాత్ అన్యస్య శరీరం తు న స్పృశామి ||అహం బలాత్ రావణస్య గాత్రసంస్పర్శం గతా యత్ అనీశా వివశా సతీ | వినాథా కిం కరిష్యామి ||రామః సబాంధవం దశగ్రీవం ఇహ హత్వా మాం ఇతః గృహ్య గచ్ఛేత్ యది తత్ తస్య సదృశం భవేత్ ||

రణావమర్దినః మహాత్మనః తస్య పరాక్రమాః మయా శ్రుతాః దృష్టాశ్చ సంయుగే| దేవగంధర్వభుజంగరాక్షసాః రామేణ సమాః న హి || చిత్రకార్ముకం మహాబలం వాసవతుల్యవిక్రమం సలక్ష్మణం అనిలేరితం దీప్తం హుతాసనం ఇవ తం రాఘవం సయతి సమీక్ష్య కః విషహేతః || వానరముఖ్య సలక్ష్మణం ఆజిమర్దనం మత్తం దిశగజం ఇవ వ్యవస్థితం శరార్చిషం యుగాంతసూర్యప్రతిమం రాఘవం సంయుగే కః సహేత్ ||

హరిశ్రేష్ఠ సః సలక్ష్మణం సయూథపం పతిం క్షిప్రం ఇహ ఉపపాదయ | వానరముఖ్య రామం ప్రతి చిరాయ శోకకర్శితాం మాం హర్షితాం కురుష్వ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే సప్తత్రింశస్సర్గః ||

|| om tat sat||